De Mazda MX-5 is al tientallen jaren een begrip onder autoliefhebbers. En als je ooit de mogelijkheid hebt gehad om er een door een paar bochtige weggetjes te smijten, weet je precies waarom. Een meer simpele vorm van vermaak tijdens het rijden bestaat er eigenlijk niet. Het zal je dan ook niet verbazen dat de Miata tot de favorieten (en garage) van The Wandering Piston behoort…

//   Definitie van de roadster 

Het waren de Britten die vroeg in de tweede helft van de vorige eeuw grossierden in sportieve roadsters. In de basis waren ze allemaal hetzelfde: twee stoelen, canvas dak, en het liefst zo licht mogelijk. Met auto’s als de Austin-Healey 3000, Jaguar E-type, Lotus Elan, Sunbeam Tiger, MG B, en Triumph Spitfire werden er op het Britse eiland een paar begeerlijke exemplaren in elkaar gezet voor degenen die zich een gentleman driver wilden wanen. Ze hadden echter nog een gemeenschappelijke deler: ze waren stuk voor stuk notoir onbetrouwbaar. Op het vasteland omarmden ook de Italianen de spider als ultieme sportwagen. De interpretaties van Alfa Romeo (de prachtige 105/115 series) en Fiat ( 124) deden qua looks zeker niet onder voor de Britse concurrentie - en helaas gold hetzelfde voor de techniek. Het zorgde er mede voor dat de roadster een auto voor de echte fanaat bleef, die dun gezaaid bleken. Als resultaat droogde in de loop van de jaren ‘80 het aanbod aan sportieve tweezitters langzaam op. Een roemloos einde leek onvermijdelijk voor de roadster.

//   Mazda’s meesterzet

Enter Mazda. De tegendraadse automaker uit Japan besloot juist in deze periode in te gaan zetten op een eigen variant van de Britse roadster. Gepusht door Amerikaans autojournalist Bob Hall, schreef de directie van Mazda het Offline 55 Project uit: een tweestrijd tussen het Japanse en Amerikaanse designteam van Mazda om een betaalbare sportwagen neer te zetten. Het Japanse team kwam met twee opties: een voorwielaangedreven concept met motor voorin, en een RWD/mid-motor design. Team USA, onder leiding van Bob Hall, voormalig GM-guru Mark Jordan en designer Tom Matano, kwam met een roadster die qua design het een en ander weghad van de Lotus Elan. Goddank viel de voorwielaandrijving meteen af. Mazda’s honcho's hadden echter wat meer moeite met het kiezen tussen de middenmotor en de karakteristieke designtaal van de Amerikanen. Als laatste stap werden beide teams daarom gevraagd om een full-sized kleimodel van hun ideeën te maken. De uitkomst laat zich raden: het team van Hall, Jordan en Matano wist met hun Duo 101 (cabrio en hardtop) de winst in de wacht te slepen. 

//   Jinba Ittai

De Duo 101 was echter nog allesbehalve productieklaar. In samenwerking met hun eerdere tegenstanders werden diverse iteraties gedaan op het concept. Als rode draad gold daarin Jinba Ittai. Vrij vertaald betekent het iets als  ‘paard en berijder als één lichaam’; in praktijk uitte het zich vooral in keuzes tijdens het ontwikkelingsproces van de MX-5 ten faveure van het gewicht, haar distributie en de rijbeleving. Hoofddoel: de bestuurder zich zoveel mogelijk één laten voelen met de auto. Het resulteerde in een roadster zoals de Britten en Italianen hem eigenlijk hadden willen maken - al zul je het ze vast nooit horen toegeven. Perfecte rij-eigenschappen? Check. Aantrekkelijk voorkomen?  Check. Redelijk prijskaartje? Met een vanaf prijs van omgerekend ongeveer €12.000,00 - Check. Oh, en de MX-5jes bleken ook nog een ongelofelijk betrouwbaar. Indien ze een beetje regulier onderhouden worden (en ook hier scoort de Miata goed: prima zelf uit te voeren) lopen ze ook na een ton of 2 op de teller nog als een zonnetje. Niet vreemd dus dat bij de introductie van de eerste generatie MX-5, de NA, in 1989 de reacties enthousiast waren. Sterker nog: gesterkt door lovende reviews werkten dealers al snel met behoorlijke wachtlijsten.

//   Alle records verbroken

Van de olijke NA met zijn kenmerkende koplampen werden tussen 1989 en 1997 meer dan 400.000 exemplaren verkocht. Niet slecht voor een 1.6L roadster met 116pk waarin je met veel moeite twee personen en hun bagage in kwijt kon. Vanaf 1994 kwam er trouwens ook een 1.8L optie met 128pk beschikbaar; later volgde een update van de motor control unit waardoor de NA zelfs 133pk haalde - nog steeds geen bizarre cijfers, maar in combinatie met de handling en het gewicht voldoende voor een portie ouderwetse lol. Ook bij de introductie van de NB in 1998 bleef dat de onderliggende basis. Met een geupdate versie van het 1.8L blok uit de NA, meer power (140 paarden), en looks die sterk deden denken aan de RX-7 (en dus helaas zonder de klapkoplampen) ging MX-5 met zijn tijd mee, zonder zijn wortels te vergeten. En Mazda bood voldoende opties om je Miata aan te passen aan je eigen wensen: Bilstein schokdempers, Torsen differentieel, sportuitlaten,... you name it. En als kers op de taart verscheen in 2004 de turbocharged Mazdaspeed MX-5 NB met bijna 180pk. Mede door een brand in de Mazdafabriek deze echter maar zeer gelimiteerd gebouwd. In totaal werden er nog geen 5.000 Mazdaspeed uitgeleverd over de levensduur van de NB. Kleine kans dus dat je er een tegen het lijf loopt tegenwoordig.

En dan komen we op een heikel punt in de historie van de MX-5. In 2006 liep de NB uit productie en werd de NC geïntroduceerd. Hiermee wilde Mazda definitief de overstap maken naar een moderne interpretatie van de roadster. Naast de 1.8l werd er een 160pk sterke 2.0L motor geïntroduceerd en zette Mazda wat meer in op comfort en bruikbaarheid met items als een verstelbare stuurkolom en opties als een automatische versnellingsbak met 6 verzetten en schakelflippers, en een inklapbare hardtop. Daarmee werd er volgens de puristen afgedaan aan het imago van de MX-5, ook omdat er door de wijzigingen gewicht toe werd gevoegd aan de lichtvoetige tweezitter. Dat, gecombineerd met stevige concurrentie van onder andere de BMW Z3, Nissan 350z, Audi TT, en Toyota MR2 zorgde ervoor dat de verkopen van de NC tegenvielen, al werden er nog steeds 230.000 NCs verkocht. Vergeleken met de concurrentie uit zijn tijd is de NC echter nog steeds een knap staaltje ontwikkeling, die van iedere bocht een circuit maakt. Wat dat betreft is de magie van de Miata nooit echt verloren gegaan.

Bij de ontwikkeling van de ND probeerde Mazda weer terug naar de basis te gaan. Met een paar centimeter minder lengte, en vooral een streng dieet was Jinba Ittai weer helemaal terug. De 2.0L bleef, evenals de 6-bak en met de RF-variant was ook de inklapbare hardtop een jaar na introductie weer beschikbaar. En hoewel de zelfbenoemde puristen ook over de ND weer wat azijn wisten te gooien (elektrisch sturen in plaats van hydraulisch), is de 4e generatie van de Mazda naast op-en-top roadster ook nog eens een prachtige auto. En, niet onbelangrijk: met de ND wist Mazda zijn 1.000.000ste MX-5 te verkopen - een wereldrecord waarmee ze de concurrentie op het gebied van sportieve tweezitters mijlenver achter zich laten. Niemand was dan ook verbaasd dat zelfs in de nieuwe wereld van groen rijden, Mazda ook een plekje heeft gevonden voor hun roadster. Momenteel alleen nog geruchten, maar met een beetje downsizing, hybride oplossingen, en vanaf 2025 wellicht zelfs een elektrische variant lijkt er nog steeds een toekomst te zijn voor de MX-5.

//   The answer is always Miata

Wanneer je het voor elkaar krijgt om zo’n 30 jaar lang gemiddeld meer dan 35.000 auto’s van een type weet te verkopen, moet je ergens iets goed doen. En als dat type auto ook nog een relatief onpraktische auto is, waarin je niet meer dan twee mensen en een broodtrommel kwijt kan, moeten de voordelen wel enorm zijn. De MX-5 is dan ook verrassend vaak het antwoord op auto-gerelateerde vragen. Je zoekt een leuke cabrio om in de zomer mee te toeren? Kijk eens naar de MX-5. Een auto voor erbij om op een trackday zo hard mogelijk door de bocht te gooien? Ook on-track staat de MX-5 zijn mannetje (ooit van de MX-5 cup gehoord?). Een projectauto om helemaal naar je eigen smaak te bouwen? Met talloze aftermarket opties - we noemen er zomaar een paar: BBR, Goodwin Racing, Racing Beat, Mazdaspeed, I.L. Motorsport - en relatief eenvoudige techniek kun je eigenlijk niet om de MX-5 heen. Een klassieke roadster met tijdloze lijnen en een retro tintje? Wij staan niet verbaasd te kijken als je voor de charmante knipogen van de NA valt. En met een range aan mogelijkheden tussen de €4.000,00 voor een redelijke, gebruikte NB en €50k voor een gloednieuwe, full-option ND is het eigenlijk waanzin dat niet iedere autofanaat een MX-5 op de oprit heeft staan. Want welke optie je ook kiest, wij durven te verzekeren dat je elke keer als je instapt binnen 5 minuten een glimlach op je gezicht hebt staan. Maargoed, we zijn dan ook ietwat bevooroordeeld…